همایش بین‌ المللی علم اطلاعات جغرافیایی

صفحه اصلی / دومین همایش بین‌ المللی علم اطلاعات جغرافیایی: بنیادها و کاربردهای بین رشته ای و ششمین بزرگداشت روز جهانی GIS و هفته آگاهی جغرافیایی

ارزیابی توان اکولوژیک توسعه روستایی با استفاده از توابع فازی در سیستم اطلاعات جغرافیایی (مطالعه موردی: مجموعه شهری مشهد)

نویسندگان :

علی اکبر عنابستانی¹ مهدی جوانشیری² ابراهیم اکبری³

1- دانشگاه شهید بهشتی 2- دانشگاه فردوسی مشهد 3- دانشگاه فردوسی مشهد

کلمات کلیدی :

توان اکولوژیک، کاربری اراضی، توسعه روستایی، منطق فازي، مجموعه شهری مشهد

چکیده :

یکی از مراحل اصلی آمایش سرزمین تعیین توان اکولوژیکی سرزمین است. استفاده از روش هایی عقلانی و نظام مند در مدیریت منابع و استفاده بهینه از آنها بسیار مهم است. از آنجا که نمی توان توسعه فعالیت های انسانی را محدود ساخت باید آنها را متناسب با نیازهاي امروز و فرداي بشر آماده نمود، به گونه اي که از وارد آمدن آسیب بر محیط زیست جلوگیري شود هدف از تحقیق حاضر ارزیابی توان اکولوژیکی مجموعه شهری مشهد جهت توسعه روستایی است. در این پژوهش به پهنه بندي توان اکولوژیکی مجموعه شهری مشهد با استفاده از تلفیق مدل فازي و آنتروپی شانون پرداخته شده است. نتايج حاكي از آن است كه از مجموعِ مساحت مجموعه شهری، حدود 490771.9 هکتار (44.26 درصد) به محدوده های با توان درجه یک و حدود 375979.1 هکتار (33.9 درصد) به محدوده های با توان درجه دو اختصاص دارد. ضريب همبستگي بين درجه توان اراضي به‌عنوان متغير مستقل و تعداد روستا در هر طبقه به‌عنوان متغير وابسته اساس برابر با 94/0r= بوده كه همبستگي بسيار قوي و معني داري را بين دو متغير مذكور نشان می‌دهد. اما با این حال حدود 8 درصد از نقاط روستایی در پهنه های نامناسب (محدوده های با توان درجه سه و چهار) مکانیابی شده اند که آسیب های جبران ناپدیر زیست محیطی (اکولوژیکی و اقتصادی- اجتماعی) را در پی خواهد داشت.